aaaa

aaaa


Κ
ΡΙΤΙΚΕΣ
για το έργο του Άγγελου Σπάρταλη


των   Νίκου Κούνδουρου, Μάνου Δούκα, Νίνου Φενέκ Μικελίδη,
των   Μάνου Στεφανίδη, Πόλυς Χατζημάρκου, Μαρίας Μαραγκού

text also available in English

xxx

aaaaaaaa

   

 

 

Με το κείμενο που ακολουθεί προλογίστηκε
ο κατάλογος της έκθεσης Η ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΣΩΚΡΑΤΗ ΣΤΟ KAUFBEUREN

Η απολογία του Σωκράτη στον Kaufbeuren

της Μαρίας Μαραγκού
Κριτικός τέχνης, Καλλιτεχνικός Διευθυντής
Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης

Ο Άγγελος Σπάρταλης, ιδιαίτερη περίπτωση καλλιτέχνη των χρόνων μας, αλλά και αθώος σε εποχή πολιτισμικής κρίσης, καταπιάνεται με παλιά τραγικά ζητήματα τα οποία επικαιροποιεί, μεταλλάσσοντάς τα σε ένα σουρεαλιστικό πανηγύρι.

[…] Ο σύγχρονος καλλιτέχνης, αναζητά την απάντηση στο προσωπικό του οντολογικό ερώτημα με τα μέσα που διαθέτει. Ανατρέχει στην ιστορία, ανατρέχει στις πηγές και διαχειρίζεται το τελάρο, το χρώμα και το φιλμ, ουδεμία σημασία στην τέχνη έχει το μέσον, με γνώμονα τις δικές του ευαισθησίες και ιδιαιτερότητες, απέναντι στο χρόνο του. Οι κοινωνίες, που ενίοτε εξολόθρευαν τους αντιφρονούντες, σήμερα διαθέτουν το προνόμιο να τους αγνοούν. Ο καλλιτέχνης, εξόριστος, τις περισσότερες φορές σε σχέση με τις τρέχουσες συμπεριφορές και το κοινό γούστο, αμύνεται. Η επιλογή του ζητήματος που θίγει ο Άγγελος Σπάρταλης, δηλώνει την ουσία των δικών του θέσεων για την τέχνη και τη ζωή. Η απολογία του Σωκράτη, στο χώρο του καταραμένου νοσοκομείου, ταυτίζει την ενοχή της ανθρωπότητας απέναντι στα εγκλήματα συνενοχής που, έχει διαπράξει σιωπώντας και ενίοτε, απολογούμενη.

πλήρες κείμενο >>

 

Η ομιλία της Μαρίας Μαραγκού στα εγκαίνια της έκθεσης "Η απολογία του Σωκράτη στο Kaufbeuren", στο Ειρηνοδικείο Αγίου Νικολάου Κρήτης, στις 18 Δεκεμβρίου 2015. Δείτε το video εδώ

xxx  

 

 

Με το κείμενο που ακολουθεί προλογίστηκε
ο κατάλογος της έκθεσης ΑΠΟ ΤΗ ΓΗ ΣΤΗ ΣΕΛΗΝΗ

Σεληνιασμός και Ερμηνεία,
η ζωγραφική του Άγγελου Σπάρταλη

του Μάνου Στεφανίδη
ιστορικού τέχνης, επ.καθηγητή
του πανεπιστημίου Αθηνών

[…] Tι γυρεύει κάθε τόσο ο Άγγελος Σπάρταλης και μας ταράζει τον ύπνο πετώντας κι από ένα βότσαλο στη νυσταλέα μας λίμνη; Άλλοτε ένα φιλμ, άλλοτε ένα πειραματικό βίντεο, άλλοτε μια έκθεση ζωγραφικής, άλλοτε μια δράση πολυμέσων, άλλοτε ένα πολυθέαμα στο οποίο ο λόγος και η εικόνα αγωνίζονται για να αποδείξουν πως περισσότερα πράγματα τους ενώνουν παρα τους χωρίζουν. Το (ξανα) λέω ευθέως: ο Σπάρταλης είναι ανάμεσα στους ελάχιστους που εξακολουθούν να υπερασπίζονται την κουρελιασμένη σημαία της avant garde, την τιμή των εικόνων που αντιστέκονται στην τηλε-χυδαιότητα σ'έναν τόπο που έχει προ καιρού παραδοθεί.

[…] Είναι απλό όσο και βαρυσήμαντο το γεγονός ότι o Άγγελος Σπάρταλης, βραβευμένος σκηνοθέτης και mixted media artist αγαπάει και πιστεύει ακόμη στη ζωγραφική. Αρκεί βέβαια η ζωγραφική να μην αρκείται σε διακοσμητικές – συναισθηματικές διευθετήσεις αλλά να παίρνει θέση στα ζητήματα της εποχής. Να προτείνει την αισθητική σαν επανάσταση.

πλήρες κείμενο >>

 

Στη φωτογραφία ο Αριστείδης Γιαγιάννος, ο Άγγελος Σπάρταλης και ο Μάνος Στεφανίδης στα εγκαίνια της έκθεσης "Από τη Γη στη Σελήνη" στη γκαλερί TITANIUN στην Αθήνα, στις 12 Σεπτεμβρίου 2011.

xxx  


Διαβάστε επίσης:

ΑΠΟ ΤΗ ΓΗ... ΠΑΛΙ ΠΙΣΩ ΣΤΗ ΓΗ


ΤΑ ΔΥΣΚΟΛΑ ΖΩΓΡΑΦΙΖΟΝΤΑΙ ΑΚΟΜΑ ΔΥΣΚΟΛΟΤΕΡA

 

 

Delirium Psycholocomotivum

του Νίκου Κούνδουρου
σκηνοθέτη,
επίτιμου καθηγητή του πανεπιστημίου Αθηνών

Ο Άγγελος Σπάρταλης  είναι πραγματικά ένας πρωτοπόρος, ιδιοφυής κινηματογραφιστής και όπως φαίνεται ένας τέλειος γνώστης του νέου ψηφιακού Κινηματογράφου. Είδα την ταινία του «Το μήλο μέσα στο κεφάλι σου» και την θαύμασα όπως θαυμάζω κάθε τι που νοιώθω ότι εγώ δε θα μπορούσα να κάνω ποτέ.

Ο τρόπος που επαναφέρει τη θάλασσα και όλες τις άλλες εμμονές του ξανά και ξανά, η έξυπνη χρήση του προσώπου της πρωταγωνίστριας, αυτή η συρραφή εκατοντάδων ετερόκλητων στοιχειών που στο τέλος όλα μαζί καταφέρνουν να κάνουν πολιτική και να συγκινήσουν. Χρειάζεται εξυπνάδα και πονηριά για να δει κανείς μέσα σ’ αυτόν τον φωνακλά, φιλόξενο Κρητικό με τις ρακές του και τις αναρίθμητες παρέες του, τον δημιουργό που νοιώθει μοναξιά ως το κόκαλο. Ο Σπάρταλης χωρίς αμφιβολία «πάσχει» από αυτό που θα ονόμαζα “Delirium Psycholocomotivum”.

Χρόνια με απασχολεί το ζήτημα αυτών των νέων παιδιών, των πεινασμένων για συμμετοχή τους στο λαμπερό αλλά ψεύτικο κόσμο του κινηματογράφου που εμείς σήμερα με τον τρόπο μας διαχειριζόμαστε.

Πιστεύω ότι η δουλειά του Σπάρταλη έχει διεθνής αξιώσεις στο χώρο της πρωτοπορίας και του εύχομαι καλή τύχη στο δρόμο που διαβαίνει.

 

Στη φωτογραφία ο Νίκος Κούνδουρος αγκαλιά με τη Νάντια Σπάρταλη, 22 Αυγούστου 2006, Άγιος Νικόλαος, Κρήτη.

xxx  
 
Με το κείμενο που ακολουθεί προλογίστηκε ο κατάλογος
της ομαδικής έκθεσης ΕΝΑΣ ΚΟΣΜΟΣ ΦΤΙΑΓΜΕΝΟΣ ΑΠΟ ΔΑΚΡΥΑ

Ένας κόσμος φτιαγμένος από δάκρυα

του Μάνου Δούκα
ιστορικού τέχνης

[...] Και σε τί φταίει η ζωγραφική; Σε τίποτα δε φταίει η ζωγραφική. Η ειλικρινής ζωγραφική. Για να μιλήσουμε με τη γλώσσα του Σπάρταλη, ένας σημερινός Van Gogh θα αδικούσε τόσο τον εαυτό του κάνοντας μόνο ‘εικαστικές περφόρμανς’ όσο ένας Da Vinci που θα έβαζε μουστάκι στη Mona Lisa (στον Duchamp επιτρέπεται). Τί άλλο μπορεί να είναι η τέχνη παρά συγκοινωνούντα δοχεία εκφραστικών μέσων και παραγωγικός διάλογος σε καθεστώς ελευθερίας; Ίσως να χρειάζεται το ένα μάτι να δακρύζει για να μπορεί να βλέπει το άλλο...

[…] O Άγγελος Σπάρταλης έφτιαξε μια ταινία για τα δάκρυα σαν τραγούδι. Μια ταινία όπου η μόνη που δακρύζει στην οθόνη είναι η νεογέννητη κορούλα του (κλαίμε όταν γεννιόμαστε, όχι όταν πεθαίνουμε). Στα πρόσωπα του στενού περιβάλλοντος του καλλιτέχνη προστίθενται ο Αλέξης Πολίτης και ο Νίκος Κούνδουρος, και όλοι μιλούν διαδοχικά για τα δάκρυα: πότε δακρύζουμε, πώς δακρύζουμε, πότε δακρύσαμε για τελευταία φορά; Η κάμερα εστιάζει στα μάτια των πρωταγωνιστών, σα να θέλει να μας πει το βασικότερο: δεν σε συγκινεί κανένα δάκρυ εάν δε σ’ έχει συγκινήσει πρώτα το βλέμμα. Γι αυτό ακριβώς και ο Σπάρταλης θα ζωγραφίσει τους ήρωές του με έναν προσωπικό εξπρεσιονισμό - της κατάφασης, της περιπετειώδους αλλά όχι κραυγαλέας επιφάνειας (περιοχές της οποίας ‘σηκώνει’ με τσιμέντο), αξιοποιώντας στοιχεία από τους Γάλλους Φωβ μέχρι τους πρόσφατους Γερμανούς Νεο-άγριους. Με τις προσωπογραφίες αυτές επιστρέφει στην παραστατική ζωγραφική, όπου προφανώς έχει ακόμα πολλά να πει.

πλήρες κείμενο >>

xxx  

 

 

Το κείμενο που ακολουθεί δημοσιεύτηκε
στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 05/04/2005

Κάθε φέτος και καλύτερα

του Νίνου Φενέκ Μικελίδη
κριτικού κινηματογράφου

[...] Ο Μίλτος Σαχτούρης ήταν απρόσμενα παρών στην 25λεπτη ταινία «ΕΦΧΕΣ» του Αγγελου Σπάρταλη στο 7ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Ποιητικό, πρωτοποριακό δοκίμιο, εμπνευσμένο από την αληθινή ιστορία του Μανόλη, ενός 6χρονου παιδιού με γενετική ασθένεια, με βάση μια ποιητική, με σουρεαλιστικά στοιχεία, αφήγηση, όπου, ένα μέρος της, που αναφέρεται στην ιστορία ενός γίγαντα, είναι παρμένο από την ποίηση του Σαχτούρη.

Με αναφορές σε όνειρα (κι «ΕΦΧΕΣ», όπως τις χαρακτηρίζει ο σκηνοθέτης), με δάση, εγκυκλοπαίδειες, ψάρια σε τηγάνι, γριές Γερμανίδες κ.ά., που συνδυάζει με σκίτσα, εικόνες που μοιάζουν με μοντέρνα ζωγραφική (ο σκηνοθέτης παραδέχεται έμπνευση από Γαΐτη και Ακριθάκη), που μου θύμισαν τον κινηματογράφο του Νόρμαν Μακ Λάρεν, αλλά και ντοκιμαντερίστικα στοιχεία (ο πατέρας που μιλάει για τον Μανόλη) ο Σπάρταλης έφτιαξε μια εικαστικά όμορφη, τελικά συγκινητική ταινία, από τις μικρές εκπλήξεις του φετινού φεστιβάλ.[...]

xxx  

 

 

Με το κείμενο που ακολουθεί προλογίστηκε
ο κατάλογος της έκθεσης ΔΙΠΛΕΣ ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΕΣ

Άγγελος Σπάρταλης
Η εικόνα και το νόημά της

του Μάνου Στεφανίδη
ιστορικού τέχνης, επιμελητή Εθνικής πινακοθήκης

Kάτι γίνεται στη Ρόδο. Κι αυτό δεν το λέω ούτε συμβατικά ούτε -πολύ περισσότερο- τουριστικά. Η παρουσία εδώ και αρκετά χρόνια μιας Δημοτικής Πινακοθήκης αξιώσεων και η πρόσφατη ανακαίνισή της αλλά και η δημιουργία νέων θεσμών που σχετίζονται με τη σύγχρονη τέχνη, συνετέλεσαν ώστε σήμερα να υπάρχει στο σμαραγδένιο νησί ένα αυτόχθον καλλιτεχνικό δυναμικό που όμως δεν είναι διόλου επαρχιακό ή τοπικό. Εδώ και καιρό παρακολουθώ με αυξανόμενο ενδιαφέρον τις δράσεις και τις εκθέσεις του MοTέΡ, δηλαδή της καλλιτεχνικής ομάδας που γύρω από την ιστορικό τέχνης Πόλυ Χατζημάρκου ενεργοποιείται στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης, στη Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου.

Ανάμεσα στους δημιουργούς που έχω προσωπικά δει, ξεχωρίζω τον Άγγελο Σπάρταλη και για την πολυεπίπεδη έρευνα του στο χώρο της πλαστικής έκφρασης αλλά και για τον βαθύ ψυχισμό με τον οποίο προσεγγίζει τα εκάστοτε θέματά του (καλύτερα θα έπρεπε να πω τις εμμονές του). Γιατί βέβαια αυτό που ξεχωρίζει τον καλλιτέχνη απ' τον ζωγράφο που απλώς επιτηδεύεται μέσα απ' την τέχνη του, είναι η προσήλωση σε κάποια πάθη που κάποιες εποχές τα ονομάζουν "αξίες" ή "ιδέες" και κάποιες άλλες "νευρώσεις" ή "παράνοιες" και τα λιθοβολούν...

πλήρες κείμενο >>

xxx  

 

 

Με το κείμενο που ακολουθεί προλογίστηκε
ο κατάλογος της έκθεσης ΔΙΠΛΕΣ ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΕΣ

διπλές προσωπογραφίες

της Πόλυς Χατζημάρκου
ιστορικού-κριτικού τέχνης,
επιμελήτριας Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης

O Joseph Beuys γράφει: "Το πιο σημαντικό μέρος της δημιουργικότητας, ή μάλλον το πιο αληθινό μέρος του συνόλου της έννοιας της δημιουργικότητας είναι η ελευθερία…". Ο Άγγελος Σπάρταλης ζει -από επιλογή- μακριά από τα λαμπερά φώτα της πρωτεύουσας.

Από το 1999, όταν επέλεξε τη Ρόδο ως τόπο διαμονής και δημιουργίας του, έχει δώσει στο νησί αξιόλογες καλλιτεχνικές πινελιές. Kαι γράφω 'καλλιτεχνικές' και όχι μόνο ζωγραφικές, αφού με την ίδια άνεση, φαντασία αλλά και -την κατά Beuys- ελευθερία, γλιστράει σε διαφορετικά πεδία: ζωγραφική, εγκαταστάσεις, βίντεο, comics, συγγραφή και σκηνοθεσία θεατρικών ποιημάτων και performance…
Συνεχίζει ο Beuys: "Η επίδειξη των αποτελεσμάτων των τρόπων με τους οποίους χρησιμοποιούμε την ελευθερία δράσης είναι κάτι παραπάνω από μια απλή δυνατότητα που μας προσφέρεται. Έχουμε καθήκον να επιδεικνύουμε αυτό που έχουμε παραγάγει με την ελευθερία μας"....

πλήρες κείμενο >>

xxx  

 

 

Με το κείμενο που ακολουθεί προλογίστηκε
ο κατάλογος της έκθεσης ΠΟΡΤΡΑΙΤΑ & ΟΜΑΔΕΣ

πορτραίτα & ομάδες

της Πόλυς Χατζημάρκου
ιστορικού-κριτικού τέχνης,
επιμελήτριας Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης

O Άγγελος Σπάρταλης, στα "Πορτραίτα και Ομάδες", επικεντρώνεται σε ένα ξεχωριστό εξπρεσιονισμό. Άγριος, με έντονα χρώματα, βίαιες πινελιές και χαρακιές, ατέρμονους πειραματισμούς του "είναι" και του "φαίνεσθαι", αυτός ο εξπρεσιονισμός μεταφέρει στο αποτέλεσμα υπέρμετρη οξύτητα. Και στην εικόνα αλλά και στο χώρο που δημιουργεί. Ο Σπάρταλης όταν ζωγραφίζει κάνει θόρυβο, λερώνει και λερώνεται. Είναι αυτό που ζωγραφίζει. Προκαλεί ένα art attack, μια επίθεση στην κορεσμένη αισθητική των εποχών μας, κυρίως μέσα από τις κλασικές οδούς του λαδιού και του τελάρου. Δεν σταματάει όμως εκεί. Μεταλλάσσει την ίδια ιδέα σε "μηχανικά ανάλογα" και ψηφιακές εκτυπώσεις, παρορμητικά μείγματα ζωγραφικής και τεχνολογικής παρέμβασης. Παίρνει συγκεκριμένα στοιχεία από τα μοντέλα και προσθέτει όλο το πάθος και τη φιλοσοφία του για τη ζωή. "Έτσι που ο καλλιτέχνης μπορεί να ανοίξει ή μάλλον να ξεκλειδώσει τις βαλβίδες της αίσθησης ώστε να επαναφέρει τον παρατηρητή πίσω στη ζωή πιο βίαια" (D.Sylvester για τον F.Bacon).

Από τη μοναχική ανθρώπινη φιγούρα που αντιμετωπίζει το είδωλό της στο άδειο δωμάτιο ως το εκρηκτικό πολυπληθές σύνολο που μοιάζει να διαδηλώνει, ο Σπάρταλης προσφέρει ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον εξπρεσιονιστικό και προκλητικό βλέμμα που διαπερνά την ανθρώπινη φύση.

xxx  

end