aaaa

ENGLISH

ΠΡΟΣΟΧΗ ΠΑΠΙΕΣ

Μία εγκατάσταση του Άγγελου Σπάρταλη στον υδροβιότοπο Αλμυρού, στον Άγιο Νικόλαο Κρήτης. Το έργο, ένα τοτέμ-πινακίδα, έχει ένα κείμενο στην κορυφή και από κάτω, στη σειρά, επτά φωτογραφικά στιγμιότυπα από την πρόσφατη ταινία κινουμένων σχεδίων του Σπάρταλη “192 Ναυσικάα” (Ελλάδα, 14', 2021). Μαζί με την πινακίδα, διάσπαρτες στον χώρο, 27 πρωτότυπες, ελεύθερα διαθέσιμες ζωγραφιές (που όλες μαζί σχηματίζουν την ταινιούλα που βλέπετε στην κορυφή αυτής της σελίδας) εγκαταστάθηκαν στον υδροβιότοπο το Σάββατο 3 Απριλίου 2021. Το έργο αυτό αποτελεί την πρώτη από τις συνολικά τρεις επεμβάσεις που θα κάνει ο Σπάρταλης στην ευρύτερη περιοχή του Αγίου, στο πλαίσιο του προγράμματος δημόσιας τέχνης “Το πνεύμα της σκάλας”, σε επιμέλεια Θεόφυλου Τραμπούλη και Ελένης Κούκου.

ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

3...2...1... Παπιοστροφήηηηηη! Έτσι φωνάζουμε με την οικογένεια μου όταν περνάμε από αυτό το σημείο με το αυτοκίνητο, και περνάμε συχνά, κοντά 3 φορές την ημέρα. Άσχετο τώρα, αν και πολλές φορές -τις Κυριακές συνήθως- στο τραπέζι μας έχουμε πάπια με πορτοκάλι, αυτές εδώ τις πάπιες τις βλέπουμε αλλιώς, με περισσότερη τρυφερότητα, ας πούμε. Και δεν μας αρέσει να τις βλέπουμε πατημένες. Όμως, εδώ και λίγες βδομάδες, κάτι πάθανε οι πάπιες -δεν ξέρω- και γυρνοβολάνε στον αυτοκινητόδρομο αντί για τον υδροβιότοπό. Και αφού πατήθηκαν κάνα δυο, ένας μερακλής έβαλε μία αυτοσχέδια ταμπέλα -σαν τοτέμ- που γράφει “ΠΡΟΣΟΧΗ ΠΑΠΙΕΣ” (δείτε την ταμπέλα στα 150 μέτρα από εδώ, προς την Σητεία). Με συγκίνησε αυτός το μπαγάσας και λέω θα φτιάξω κι εγώ το δικό μου τοτέμ. Και να το! Οι εικόνες που σας δείχνω είναι από την ταινία μας “192 Ναυσικάα” στην οποία η πριγκίπισσα των Φαιάκων περιθάλπει με την βοήθεια των δούλων-φιλενάδων της τον πολυμήχανο Οδυσσέα. Η ταινία γυρίστηκε με πραγματικούς ηθοποιούς και μετά κάθε ένα καρέ ζωγραφίστηκε στο χέρι. Τα γυρίσματα του λουτρού του Οδυσσέα έγιναν εδώ, στον υδροβιότοπο του Αλμυρού, όπου, για λόγους ιστορικής συνέχειας, το θρυλικό beach bar “Blue River” (A) μετατράπηκε σε αρχαίο ναό της θεάς Αρτέμιδος (B). Αυτά.

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ

Σάββατο, 3 Απριλίου 2021 (1η μέρα)
Ξεκίνησα από το κτήμα στο Βαθύ στις 10 το πρωί και ως τις 3 το μεσημέρι η εγκατάσταση είχε επιτέλους ολοκληρωθεί. Οι πρώτοι θεατές ήταν ένα νεαρό ζευγάρι ποδηλατών και μετά μια παρέα τριών περιπατητών. Μιλήσαμε για την τέχνη γενικά και για την εγκατάσταση ειδικά. Κανείς δεν τόλμησε να πάρει μαζί του κάποια από τις διαθέσιμες ζωγραφιές, αλλά μετά που τους το πρότεινα πήραν όλοι. Ήρθε και ένα κορίτσι που ταΐζει συστηματικά τις πάπιες, με υπολείμματα που μαζεύει με τον δικό της κόπο από όλη την γύρω περιοχή, τις αγαπούσε τις πάπιες σαν παιδιά της, ήταν ωραίο και αστείο μαζί. Έδωσα και συνέντευξη στην τοπική εφημερίδα “ΑΝΑΤΟΛΗ”, στον φίλο δημοσιογράφο Νίκο Τραντά.

Κυριακή, 4 Απριλίου 2021
Πήγα με αγωνία στον υδροβιότοπο της εγκατάστασης στις 12 το μεσημέρι. Ήταν η επόμενη μέρα, τι άραγε να είχε συμβεί στο εργάκι μου... Όλα ήταν στη θέση τους! To τοτέμ-πινακίδα δεν είχε πέσει από τον αέρα, αν κι εγώ είχα φέρει μαζί μου ένα σύστημα με ξύλινα πόδια για να ενισχύσω την στατικότητά του. Το τοποθέτησα με την βοήθεια ενός περαστικού, επίσης δηλωμένου φανατικού θαυμαστή των παπιών. Από τις 27 διαθέσιμες ζωγραφιές έλειπαν μόνο 10, υπάρχει μία ντροπή των ανθρώπων στην απαλλοτρίωση της τέχνης, αν ήταν χαλύβδινα καπάκια υπονόμου ή ορειχάλκινα γλυπτά θα τα είχαν όλα σουφρώσει στο πιτς-φιτίλι (πάντα ήθελα να γράψω μία πρόταση με αυτή την έκφραση). Μετά -έκπληξη- ήρθε ένα άλλο κορίτσι που μου έβρισε τις πάπιες, ως μη ενδημικά πτηνά που πρέπει “να εξολοθρευτούν με το ψαροντούφεκο”, αλλιώς ο υδροβιότοπος “αντίο”! Κατάλαβα πως έχω μπλέξει, αλλά μου άρεσε.

Δευτέρα, 5 Απριλίου 2021
Κυκλοφόρησε η εφημερίδα “Ανατολή” με ολοσέλιδο άρθρο για την εγκατάσταση και την φάτσα μου στο εξώφυλλο. Έγινε χαμός στα τηλέφωνα. Το άρθρο του Νίκου Τραντά θίγει μεταξύ άλλων και την σχέση της εγκατάστασης με το πρόγραμμα δημόσιας τέχνης “Το πνεύμα της σκάλας” που τρέχει στον Άγιο Νικόλαο Λασιθίου. Συγκεκριμένα αναφέρει την πέτρινη σκάλα, που ξεκινά από τα άναρχα δομημένα κτίρια δίπλα στην παλιά εθνική οδό και καταλήγει στις εκβολές του ποταμού Αλμυρού. Εκεί γυρίστηκε η σκηνή του λουτρού του Οδυσσέα, στην ταινία μας “192 Ναυσικάα”, τότε που αναγκαστήκαμε να αντικαταστήσουμε το beach bar “Blue River” με τον ναό της Αρτέμιδος (βλέπε φώτο). Το θέμα του έργου, βέβαια, δεν είναι η σκάλα, ούτε καν οι πάπιες, αλλά αυτά θα φανούν με τον καιρό. Καλά πάμε. Μου έστειλε και μία καλή φίλη, η Σοφία, φωτογραφία στο messenger με την πρώτη από τις πάπιες μας που μπήκε σε κάδρο, ενθουσιασμός!

Τρίτη, 6 Απριλίου 2021
Έχουν περάσει τρία εικοσιτετράωρα και όλα είναι ακόμα στη θέση τους. Το τοτέμ-πινακίδα στέκει ακλόνητο. Τα κόκκινα γράμματα της πινακίδας που γράφουν “ΠΡΟΣΟΧΗ ΠΑΠΙΕΣ” μου φάνηκαν λίγο πεσμένα και τα πέρασα ξανά από πάνω με ένα κόκκινο ακρυλικό, τώρα λάμπουν. Πάνω στα κάγκελα έχουν απομείνει 7 από τις 27 αρχικές ζωγραφιές, σύντομα θα τοποθετήσω την β' σειρά, με άλλα 27 έργα. Γενικά, έχω σκοπό, αρκετά συχνά, να ανανεώνω τα έργα. Τοποθέτησα στον χώρο και ορισμένα διακριτικά χαρτάκια με ένα QR code, το οποίο όταν το σκανάρεις με το smartphone σε φέρνει αυτόματα σ' αυτή τη σελίδα. Πέρασα με λευκό ακρυλικό και τα γράμματα της αρχικής ταμπέλας “ΠΡΟΣΟΧΗ ΠΑΠΙΕΣ” -που είχα δει στον δρόμο και με είχε εμπνεύσει- γιατί ήταν μαύρα σε σκούρο μπλε φόντο και δεν διαβάζονταν πολύ καλά, τώρα λάμπουν κι αυτά.

Τετάρτη, 7 Απριλίου 2021
Έχουν μείνει μόνο 3 ζωγραφιές, οπότε αύριο θα βάλω την νέα σειρά β', με τις επόμενες 27 ζωγραφιές. Τα νέα έργα βασίζονται στα ίδια προσχέδια με τα παλιά, αλλά επειδή είναι χειροποίητα δε θα να είναι ποτέ ακριβώς τα ίδια. Αυτή τη φορά, θα τα περάσω και ένα ελαφρύ βερνίκι, γιατί αναμένονται βροχές και καταιγίδες. Έχω δανείσει το αυτοκίνητο μου, την θρυλική BMW 318i που έφερε ο πατέρας μου από την Γερμανία το 1989, για τα γυρίσματα του TV-σίριαλ “Καρτ Ποστάλ” που έχει γράψει η φιλενάδα μου, η Victoria Hislop και κυκλοφορώ με τα πόδια. Η Vicroria, μου έστειλε μάλιστα ενθουσιασμένη και μία φωτογραφία του αυτοκινήτου που το μετατρέπουν τώρα για το σίριαλ σε κούρσα γάμου! Κατά τα άλλα... Βαστάτε ποδαράκια μου! Για να έρθω από το κτήμα εδώ περπάτησα 7 χιλιόμετρα σε 1 ώρα.

Πέμπτη, 8 Απριλίου 2021
Και πάλι με τα πόδια ήρθα. Έφτασα στις 3 το μεσημέρι και ξεκίνησα να στερεώνω τα νέα έργα στην ξύλινη περίφραξη γύρω από τον υδροβιότοπο. Ένας κύριος πετούσε δύο μικρά ντρον μαζί με τον γιο του και μου την έπεσε γρήγορα και άγρια: “Το ξέρεις ότι υπάρχει και άλλη άποψη για τις πάπιες?”, είπε, “Ναι το ξέρω, εσείς ξέρετε πως βρέθηκαν οι πάπιες εδώ?". Και για να πούμε τα πράγματα με το όνομα τους, οι “πάπιες” και οι “πάπιες” που λέω και ξαναλέω, είναι γύρω στα 20 ζωντανά, max, από τα οποία τα 3-4 δεν είναι καν πάπιες, είναι χήνες. Πέρασε ένας αθώος σκύλος και οι χήνες, του έκαναν επίθεση, έτσι κάνουν, εγώ δεν το ήξερα! Μου την πέφτει, λοιπόν, κι εμένα του αθώου ο κύριος με τα ντρον και του λέω κι εγώ την ιστορία, ότι δηλαδή τις πάπιες τις φέρανε εδώ στον υδροβιότοπο από την λίμνη του Αγίου Νικολάου με τη βία, για να μην βρομίζουν τα τραπεζοκαθίσματα των τουριστών, πριν πολλά χρόνια. Και πόσο χρόνο θέλει άραγε να γίνει κάτι σπίτι σου, και ποιος φταίει αν σε φέρανε και δεν ήρθες μόνος σου στην "παπιοκατάληψη"? Σε κάθε περίπτωση -πρέπει ή δεν πρέπει να είναι οι πάπιες εδώ- δεν είναι σωστό να τις πατάνε οι κούρσες, όχι? Και στην ουσία, δεν είναι το βασικό πρόβλημα του υδροβιότοπου οι πάπιες, είναι κάτι άλλο, πιο σκοτεινό... Μπου-ου-ου...

Παρασκευή, 9 Απριλίου 2021
Χτες έβρεχε όλη τη νύχτα, αλλά τα έργα δεν έπαθαν καμία σοβαρή ζημιά, εξαιτίας του βερνικιού. Από τα 27 έργα της σειράς β' που έβαλα χτες, έμειναν μόνο 10, οπότε λέω αύριο να βάλω και τα επόμενα 27 έργα της σειράς γ', γιατί το Σαββατοκύριακο -λογικά- θα έχει περισσότερη κίνηση. Μετά και την αυριανή τοποθέτηση της σειράς γ', θα φτάσουμε συνολικά στα 81 τοποθετημένα έργα.

Κυριακή, 11 Απριλίου 2021
Πράγματι το Σαββατοκύριακο η κίνηση ήταν πολύ αυξημένη. Γνώρισα άλλους δύο ανθρώπους που ταΐζουν συστηματικά τις πάπιες, μία κυρία αμίλητη που τις τάιζε αποφάγια και έναν ομιλητικότατο κύριο που τις τάιζε καλαμπόκι. Πέρασαν πολύ φίλοι και γνωστοί, παρ΄όλο που λόγω της επιβεβλημένης καραντίνας δεν είχα κάνει καμία επίσημη πρόσκληση, απλά καθόμουν εκεί και κουβέντιαζα με όποιον περνούσε. Και πέρασαν πολλοί!

Τετάρτη 14 Απριλίου 2021
Σήμερα έκατσα στην “παπιοστροφή” από τις 5 έως και τις 7 το απόγευμα. Πέρασαν περισσότερα από 30 άτομα, μίλησα με αρκετούς. Οι ζωγραφιές εξαντλήθηκαν και πάλι και γι’ αυτό έβαλα στον ξύλινο φράκτη την σειρά δ', άλλα 27 νέα μικρά έργα. Ένας κύριος με τον γιο του, είχε όρεξη και μου είπε το καλύτερο: Κρίμα που δεν τις ταΐζει τις πάπιες ο Δήμος και πρέπει να στηρίζονται στον κάθε ένα εθελοντή. Και γιατί νομίζετε ότι θα έπρεπε να τις ταΐζει τις πάπιες ο Δήμος, τον ρώτησα και με αποστόμωσε: Μα γιατί είναι ωραίες!

Κυριακή 18 Απριλίου 2021
Σήμερα Κυριακή -παραδοσιακή μέρα του περιπάτου και της ποδηλασίας- θα τοποθετήσω στην “παπιοστροφή” την σειρά ε΄ με τις ζωγραφιστές πάπιες, ίσως να είναι και η τελευταία σειρά που θα βάλω, δεν έχω αποφασίσει. Στο μεταξύ, η εγκατάσταση ζει και μια δεύτερη, ψηφιακή ζωή, καθώς πληθαίνουν τα ποστ με φωτογραφίες επισκεπτών. Mεταξύ των πολλών, διάλεξα δύο ποστ να σας δείξω εδώ, του Μανώλη Μενεγάκη και του Γιώργου Μακράκη, είναι και οι δύο καλοί φίλοι και είναι και οι δύο δικηγόροι, αχρείαστοι να είναι! Μαζί με τις φωτογραφίες που δημοσιεύουν στο προφίλ τους, σημειώνουν και τα εξής:
M.ΜΕΝΕΓΑΚΗΣ: Πάπιες (Ducks): Μικρά σε μέγεθος καλαίσθητα ζωγραφικά έργα (6x10 εκ.) του φίλου Άγγελου Σπάρταλη, τοποθετημένα υπαίθρια για ελεύθερη συλλογή στον Αλμυρό Αγίου Νικολάου Κρήτης (σχετικά με την ευαισθητοποίηση για την λήψη μέτρων για την πάπιες που ξεφεύγουν και περιδιαβαίνουν στον αμαξωτό δρόμο δίπλα στον υδροβιότοπο του Αλμυρού).
Γ.ΜΑΡΚΑΚΗΣ: Παπιοο στροφήήή ... Στον Αλμυρό.. Μια εικαστική παρέμβαση του Άγγελου Σπάρταλη για να προσέχουμε τις πάπιες, οι οποίες πλέον λόγω της λίγης κίνησης -η αλήθεια του Θεού- έχουν ξεψαρώσει και κινούνται χαλαρές στην άσφαλτο.Τουλάχιστον τώρα είμαστε εμείς κι εμείς εκείνοι που περνάν από αυτό το δρόμο, ας τις προσέχουμε...Σταματήστε να θαυμάσετε και τις ζωγραφιές του Σπάρταλη και αν είστε τυχεροί έχει και δώρο ζωγραφιά παπάκι δια χειρός του καλλιτέχνη.

Τετάρτη 21 Απριλίου 2021
Σήμερα το πρωί μία πολύ παράξενη ταμπέλα οδικής σήμανσης εμφανίστηκε στην άκρη του δρόμου, πολύ κοντά στην “παπιοστροφή”. Ο Θεόφιλος Τραμπούλης αναφέρει σχετικά: “Πάπιες περνούν... Το έργο του Άγγελου Σπάρταλη «Προσοχή πάπιες» με το οποίο ξεκίνησε το φετινό Πνεύμα της Σκάλας είχε μια αναπάντεχη συνέχεια. Μια ταμπέλα με παπιόπουλα σαν σχολιαρόπαιδα που διασχίζουν τον δρόμο έκανε την εμφάνισή της στο σημείο. Το ίδιο το έργο του Σπάρταλη είχε ξεκινήσει ως ανταπόκριση του καλλιτέχνη σε μια αυτοσχέδια ταμπέλα που έλεγε «Προσοχή πάπιες», καθώς συχνά τα συμπαθή πτηνά έπεφταν θύματα των αυτοκινήτων. Τώρα το έργο γέννησε ένα καινούργιο έργο άγνωστου δημιουργού που στην αρχή μηχανικά το προσπερνούν οι οδηγοί και μόνον μετά από λίγο καταλαβαίνουν τι είδαν. Είναι μια διαδοχή από ταμπέλες και παπιά που ελπίζουμε να συνεχιστεί”.

Δευτέρα 26 Απριλίου 2021
Η εικόνα της παράξενης ταμπέλας που τοποθέτησαν άγνωστοι στην “παπιοστροφή” ξεκίνησε το ταξίδι της στον διαδίκτυο. Αρχικά δημοσιεύτηκε στη σελίδα του Πνεύματος της Σκάλας και μετά σε πάμπολλα προφίλ και site. Οι αντιδράσεις είναι ποικίλες αλλά όλες οδηγούν στην αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για την εγκατάσταση και την μοίρα του υδροβιότοπου του Αλμυρού γενικότερα. Κάποιοι δεν βλέπουν πάπιες στην ταμπέλα αλλά εξωγήινους, ενώ ένας πιο τολμηρός φίλος, ο Παύλος Παπαδόπουλος, είδε ανθρώπους με μακριές μάσκες προσώπου για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού, πράγμα που μας πηγαίνει πίσω στις μάσκες πουλιών των γιατρών της πανώλης του 17ου αιώνα, μάσκες των οποίων η μορφή αναβιώνει ακόμα και στις μέρες μας, κάθε χρόνο στο καρναβάλι της Βενετίας!

Πέμπτη 29 Απριλίου 2021
Η εγκατάστασή μας, έγινε επιτέλους διεθνής! Η καλή μου φίλη, η Μαρία Μπλαζογιαννάκη, μας έστειλε μία φωτογραφία με το ζωγραφιστό παπάκι της από την Grand Place των Βρυξελλών. Παρακάλεσε τα ξαδέλφια της που ζουν εδώ να πάρουν μία ζωγραφιστή πάπια και για εκείνη και να της την στείλουν με courier στο Βέλγιο. Αληθινή εξαγωγή τέχνης, φιλοσοφίας και πολιτικής εις τας Ευρώπας, ζήτω! Ταυτόχρονα διεισδύουμε και στην τουριστική βιομηχανία: Η άλλη καλή μου φίλη, η Μαριάνθη Μενεγάκη, στη σελίδα των υπέροχων “χειροποίητων” ενοικιαζόμενων δωματίων της, που βρίσκονται πολύ κοντά στην “παπιοστροφή”, έκανε μία ανακοίνωση παροτρύνοντας τους πελάτες της να επισκεφθούν την εγκατάσταση. Κατά τα άλλα, η ζωή συνεχίζεται... Το απόγευμα περπατήσαμε ως την “παπιοστροφή” μαζί με την μικρότερη κόρη μου, την Δημητρούλα και την ανηψούλα μου, την Μαρία Αναγνώστου και τοποθετήσαμε την σειρά στ' με τις ζωγραφιστές πάπιες, άλλα 27 νέα μικρά έργα.

Πέμπτη 10 Ιουνίου2021
Ολόκληρος ο μήνας Μάιος κύλισε ομαλά και στις αρχές του Ιούνη άρχισα να νιώθω ότι πρέπει να βάλω ένα τέλος στην εγκατάσταση. Έχοντας διανείμει συνολικά 270 ζωγραφιές (σε 10 σειρές των 27 ζωγραφιών που αριθμήθηκαν ως α',β',γ',δ',ε',στ',ζ',η',θ',ι') αποφάσισα σήμερα να αποχωρήσω. Όλο αυτό το τελευταίο διάστημα συνέταξα ένα άρθρο στο οποίο περιγράφω γλαφυρά την εμπειρία μου στον υδροβιότοπο και τις πραγματικές μου προθέσεις και το έστειλα στην εφημερίδα ΑΝΑΤΟΛΗ για δημοσίευση. Έτσι, έκλεισε για 'μένα ο κύκλος της πάπιας!

ΤΑ 7 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ 192 ΝΑΥΣΙΚΑΑ ΠΟΥ ΕΚΤΕΘΗΚΑΝ

ΜΙΚΡΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ 192 ΝΑΥΣΙΚΑΑ